Rząd Hiszpanii ma zamiar poprosić setki firm o przyłączenie się do jednego z największych w historii testów czterodniowego tygodnia pracy. Podczas gdy w innych krajach inicjatywy były w dużej mierze podejmowane na małą skalę i były inicjowane przez indywidualne firmy, administracja premiera Pedro Sancheza zgodziła się przeznaczyć 50 mln euro publicznych pieniędzy na trzyletni ogólnokrajowy program. Finansowanie rządowe ma tymczasowo zrekompensować firmom koszty zatrudnienia dodatkowych pracowników lub instalowania nowych technologii.
Historia i szczegóły planu
Sama koncepcja projektu nie jest nowa. Czterodniowy tydzień był celem wielu lewicowych partii politycznych od początku XX wieku. Ekonomista John Maynard Keynes argumentował, że coraz większa wydajność pozwoli na więcej czasu wolnego w społeczeństwach uprzemysłowionych. Jednakże hiszpański pilot jest na dobrej drodze, aby być pierwszym egzaminem ogólnokrajowym. W Hiszpanii pomysł rozwija się od kilku lat i ma wystartować we wrześniu. Potrwa trzy lata, a na jego rozwój przeznaczonych zostanie 50 mln euro funduszy Unii Europejskiej. Na podstawie danych obliczono, że w inicjatywie może wziąć udział około 200 firm (w sumie od 3000 do 6000 pracowników). Koszty wejścia firmy w czterodniowy tydzień pracy mają być pokryte odpowiednio: 100% – w pierwszym roku, 50% – w drugim roku i 33% – w trzecim roku. Wszystko, aby zrekompensować wydatki firmy bez redukcji ich wynagrodzenia pracowników.
Inne kraje
Idea czterodniowego tygodnia pracy zyskuje na popularności również w innych zakątkach świata. Unilever PLC przeprowadza SWÓJ proces w Nowej Zelandii, a w Japonii prawodawcy omawiają propozycję przyznania dodatkowego dnia wolnego. Niemiecka firma technologiczna Awin zaczęła skracać godziny pracy, jednocześnie utrzymując pensje i świadczenia już ubiegłej wiosny. Przedstawiciele przedsiębiorstwa twierdzą, że od wprowadzenia zmian sprzedaż, zaangażowanie pracowników oraz zadowolenie klientów wzrosły.
Problemy Hiszpanii
Wyzwaniem dla Hiszpanii jest to, że od dawna boryka się z wysokim bezrobociem, niską produktywnością i jednym z najwyższych w Europie odsetków pracowników zatrudnionych na niepewnych, tymczasowych umowach. Bank Hiszpanii nazwał rynek pracy „dysfunkcjonalnym”. Wielu uważa, że inicjatywa zdewastuje kraj, którego gospodarka skurczyła się w zeszłym roku o 11%, co jest najgorszym spadkiem od czasu hiszpańskiej wojny domowej w latach trzydziestych XX wieku. Z drugiej strony, pandemia przypomniała wielu o tym, że obecny sposób pracy często nie działa. Cały czas pracujemy, a potem spędzamy weekendy śpiąc, sprzątając i przygotowując się do poniedziałku, więc wszystko jest zdefiniowane przez pracę.
Prognozy dla hiszpańskiej utopii
Czterodniowy tydzień wcześniej zarezerwowany był dla kilku innowacyjnych firm, które zdecydowały się wdrożyć go samodzielnie, ale aż do teraz nie było mowy o ogólnokrajowej debacie. Hiszpańska gospodarka, od dawna zależna od masowej turystyki, która przestała istnieć podczas pandemii, znajduje się w kryzysie, dlatego zmiana jest teraz szczególnie istotna. W badaniu opublikowanym w styczniu w Cambridge Journal of Economics ustalono, że 5-godzinna redukcja godzin pracy w Hiszpanii w 2017 r. spowodowałaby utworzenie 560 000 miejsc pracy, wzrost wynagrodzeń w kraju o 3,7% i wzrost PKB o 1,4 %. Przykładem może być firma Delsol, która zainwestowała 400 000 euro w przejście na czterodniowy tydzień, zatrudniając dodatkowych pracowników do realizacji harmonogramu i kupując nową technologię. Na korzyści nie trzeba było długo czekać: absencja kadry spadła o 28%, a przychody rosły w tym samym tempie, co w poprzednich latach. Ponadto, od czasu wejścia planu w życie, żaden ze 189 pracowników firmy nie odszedł z pracy.
Aleksandra Chrzęst
Źródła:
- https://www.aljazeera.com/economy/2021/4/5/bbspain-to-see-if workweek-can-be-four-days-with-no-harm-to-eco
- https://time.com/5948677/four-day-work-week-spain/
- https://www.theguardian.com/world/2021/mar/15/spain-to-launch-trial-of-four-day-working-week
- https://www.forbes.com/sites/jackkelly/2021/03/15/spain-is-the-latest-country-to-try-a-four-day-workweek/
