Kuba rozszerzy listę rodzajów działalności gospodarczych dostępnych dla prywatnych przedsiębiorców ze 127 pozycji aż do 2000. Takie działania są konsekwencją pandemii, która w sektorze państwowym może pozbawić pracy aż 300 tysięcy osób. Pomimo rozszerzenia uprawnień, rząd będzie nadal zakazywał lub ograniczał podejmowanie 124 typów działalności gospodarczej. Prawdopodobnie monopol państwa będzie kontynuowany w dziedzinie opieki zdrowotnej, telekomunikacji oraz środków masowego przekazu.
Przypomnijmy, że już na początku roku kryzys zmusił rząd do podjęcia szeregu reform. 1 stycznia Kuba uruchomiła program „uporządkowania monetarnego”, gwałtownie dewaluując swoją walutę – peso kubańskie – w stosunku do dolara i porzucając wtórną, wymienialną formę peso, która krążyła na wyspie. Jednocześnie rząd zniósł powszechne dotacje do szerokiej gamy towarów. W rezultacie ceny w lokalnych sklepach rosną, a co za tym idzie, również inflacja oraz wartość dolara na czarnym rynku.
Dlaczego Kuba otwiera swoją gospodarkę?
Państwo znalazło się w sytuacji, gdzie nie jest już w stanie dopłacać do funkcjonowania państwowych przedsiębiorstw, tym bardziej, że pandemii doprowadziła do załamania się głównego źródła dochodów kraju – turystyki
zagranicznej, a gospodarka Kuby utrzymująca się od dawna w stagnacji, w 2020 r. skurczyła się o 11 %. Kryzys gospodarczy spowodował wstrzymanie spłacania długów zagranicznych Kuby oraz doprowadził do przyspieszenia reform gospodarczych, które obiecywane były przez ponad dziesięć lat. Dzięki tym ostatnim, Kuba otworzyła się na nowych inwestorów oraz była w stanie zwiększyć swój eksport. Niemniej, chociaż ekspansja sektora prywatnego sugeruje poluzowanie władzy rządu nad gospodarką, nie oznacza to, że państwo ma zamiar w pełni przyjąć kapitalizm.
Głosy Kubańczyków
Wcześniej Kubańczycy byli ograniczeni do pracy w sektorze prywatnych na zaledwie 127 oficjalnie zatwierdzonych stanowiskach. Niektóre z tych zalegalizowanych działań przez lata obejmowały pracę jako fryzjer, naprawiacz opon lub „dandys”, jak rząd określał Kubańczyków, którzy przebierali się, by pozować do zdjęć z turystami. Pomimo rozszerzenia listy działalności gospodarczych mogących zostać sprywatyzowanym, głosy na ten temat są różne. Wielu Kubańczyków miało nadzieję, że reformy rozwiążą rażący paradoks trwający od lat i polegający na tym, że najlepiej wykształceni oraz najbardziej wykwalifikowani pracownicy wykonują prace kontrolowane przez rząd, a w rezultacie często otrzymują mniejsze wynagrodzenie niż pracownicy o niższych kwalifikacjach, pracujący na polach prywatnych przedsiębiorców. W rzeczywistości to przewodnicy wycieczek, kelnerki i taksówkarze zarabiają więcej niż chirurdzy, inżynierowie czy naukowcy. Wiele dziedzin zawodowych, takich jak medycyna, nauczanie i prawo, prawdopodobnie pojawi się na nowej liście zawodów, które wciąż mogą być wykonywane tylko przez pracowników państwowych.
Czy reforma gospodarcza ma sens?
Dzięki serii reform przeprowadzonych w ciągu ostatniej dekady liczba Kubańczyków pracujących w sektorze prywatnym – tzw. Cuentapropistas – wzrosła prawie trzykrotnie, do około 600 tysięcy, a osoby samozatrudnione stanowią 13% siły roboczej Kuby. Z racji tego, że Kubańczycy będą mogli zakładać prywatne firmy w większości sektorów, prognozowane jest zmniejszenie się biurokracji na wyspie. Co więcej, reforma zmodyfikuje rodzaj kariery, jaką Kubańczycy mogą wykonywać poza sektorem publicznym. Dziedziny takie jak usługi techniczne, inżynieria i ekonomia
prawdopodobnie po raz pierwszy otworzą się na sektor prywatny. Wszystko
to w rezultacie ma przyczynić się do szybszego wzrostu zatrudnienia i utworzenia nowych miejsc pracy poza sektorem publicznym.
Aleksandra Chrzęst
Źródła:
- https://www.nytimes.com/2021/02/11/world/americas/cuba-expands-private-enterprise.html
- https://edition.cnn.com/2021/02/09/americas/cuba-private-work-analysis-
oppmann-intl/index.html - https://time.com/5937706/cuba-private-business/
- https://www.bankier.pl/wiadomosc/Kuba-zezwoli-prywatnym-przedsiebiorcom-rozszerzyc-dzialalnosci-8052891.html
