Prezydent Urugwaju Luis Lacalle Pou ogłosił, że jego kraj rozpoczął negocjacje z Chinami w sprawie zawarcia umowy o wolnym handlu. Moment ten został uznany przez wielu za początek końca MERCOSURu.
Prezydent podkreślał historyczną gotowość Urugwaju do przynależności do MERCOSURu, przy jednoczesnej chęci poszerzenia jego granic. Umowa z małym krajem może mieć ogromne konsekwencje dla reszty regionu. Szef sztabu prezydenta Urugwaju Álvaro Delgado zadeklarował, że chce, aby Urugwaj stał się „drzwiami wejściowymi” dla integracji gospodarczej między Chinami a krajami MERCOSURu – Argentyną, Brazylią, Urugwajem i Paragwajem.
Urugwaj
Nacisk Urugwaju na porozumienie spotkał się z krytyką w regionie, w szczególności ze strony Argentyny. Niemniej, jeśli Urugwaj zdoła skutecznie odeprzeć ograniczenia, nałożone przez MERCOSUR, dotyczące dwustronnych umów handlowych, może wymusić wycofanie protekcjonistycznej polityki handlowej w regionie. Gospodarki Ameryki Południowej, w tym Argentyny, skorzystałyby na możliwości zawarcia własnych umów handlowych. Oczywiście te umowy prawdopodobnie doprowadziłyby do bliższych więzi gospodarczych i politycznych z Chinami, które mają swoje własne ryzyko geopolityczne m.in. konflikt z USA.
Podobnie jak inne kraje MERCOSUR, Urugwaj posiada silną przewagę komparatywną w rolnictwie, zwłaszcza w zakresie żywności i surowców. Globalny rynek tych towarów jest mocno obciążony polityką protekcjonistyczną, która utrudnia handel z Chinami, podczas gdy Nowa Zelandia oraz Australia, rywale eksportowi Urugwaju na rynku chińskim, cieszą się preferencyjnym dostępem.
MERCOSUR
Pomimo zbliżenia Urugwaju do Chin, zasady MERCOSURu stanowią przeszkodę dla dwustronnej umowy handlowej z drugą co do wielkości gospodarką świata. Trzydzieści lat po utworzeniu, MERCOSUR funkcjonuje jako niedoskonała strefa wolnego handlu, w której znaczna jego część jest zarządzana na podstawie umów sektorowych i dwustronnych (np. w sektorze motoryzacyjnym). Odstępstwa od podstawowych zasad są na tyle duże, że MERCOSUR można traktować prędzej jako elastyczną umowę.
Jednak w mocy pozostają dwie istotne zasady, jest to: wspólna taryfa zewnętrzna (CET) i ograniczenia w zawieraniu umów preferencyjnych z krajami trzecimi, jak ta, którą Urugwaj stara się osiągnąć z Chinami. Argentyna i Brazylia, największe gospodarki w partnerstwie, wolały nie osłabiać preferencji taryfowych przyznanych w umowie, pozwalając innym krajom na zawieranie własnych umów. To z kolei pomogło tym dwóm gospodarkom stosować w ostatnich dziesięcioleciach wysoce protekcjonistyczną politykę handlową.
Wartość Chin
Chiny są głównym odbiorcą eksportu z Urugwaju. W pierwszych ośmiu miesiącach roku sprzedaż wyniosła 1 568 mln dolarów, o 63% więcej niż w analogicznym okresie 2020 roku. Głównym produktem eksportowym była wołowina, która wzrosła o 205% i stanowiła 60% całkowitego eksportu Urugwaju, według danych raport Urugwaj XXI wydanego w zeszłym tygodniu.
W zeszłym miesiącu eksport do Chin wyniósł 233 mln dolarów, co oznacza wzrost o 52% w porównaniu z tym samym miesiącem 2020 roku.
Przyszłość
Chiny chcą wykorzystać każde otwarcie handlu w regionie. W ostatnich latach kraj ten prowadził agresywną politykę podpisywania umów o wolnym handlu, przypominającą politykę „konkurencyjnej liberalizacji” prowadzoną przez USA za rządów George’a W. Busha – ale z poprawkami dopasowanymi do chińskich interesów.
Porozumienie między Chinami a Urugwajem obiecuje ożywienie nie tylko handlu, ale także inwestycji, ponieważ poprawa dostępu do rynku zachęca firmy do zwiększania produkcji i wykorzystywania nowych możliwości. Potencjalna umowa o wolnym handlu między tymi dwoma krajami wydaje się być pierwszym krokiem epokowej zmiany dla południowego stożka regionu.
Urugwaj odniesie korzyści, ponieważ przeniósł się jako pierwszy – a kto pierwszy się ruszy, może przeprowadzić się dwa razy.
Aleksandra Chrzęst
Źródła:
